Στις 11 του περασμένου Σεπτεμβρίου σε αυτή την χώρα γιόρτασαν την έλευση του έτους 2017. Δεν πρόκειται για τυπογραφικό λάθος και για να σας το κάνω καλύτερο, εκεί χρησιμοποιούν ένα 12ωρο σύστημα ώρας ξεκινώντας από την 1 πμ. Καταλαβαίνει εύκολα κάποιος πως σε έναν κόσμο υπέρμετρα συνδεδεμένο υπάρχουν χώρες που ζουν σε μια δική τους χρονοκάψουλα.

Έχει 86 διαφορετικές εθνοτικές ομάδες, οι περισσότερες στην κοιλάδα του ποταμού Omo, νότια κοντά στα σύνορα με την Κένυα και το Σουδάν. Έχουν τις δικές τους γλώσσες, ήθη και έθιμα και κάποιες από αυτές ζούνε ακόμα σαν νομάδες στη νεολιθική εποχή με αρχαίες τελετές και χορούς εκστατικούς με σαμάνους. Συχνά υπάρχουν ένοπλες διαμάχες για τους πόρους και τα εδάφη τους, αφού το κράτος έχει πάρει αρκετές περιοχές και τους έχει περιορίσει. Οι συνθήκες διαβίωσης στην κοιλάδα είναι πολύ δύσκολες, αφού η καλλιέργεια στη σαβάνα είναι σχεδόν αδύνατη και το νερό πολύ κακής ποιότητας και η ελονοσία καραδοκεί, γι’ αυτό και η παιδική θνησιμότητα είναι πολύ μεγάλη. Παρόλα αυτά έχουν δείξει μεγάλη προσαρμοστικότητα και έχουν αναπτύξει περίπλοκες οικολογικές τεχνικές για να επιβιώσουν σε ένα τόσο αφιλόξενο περιβάλλον. Μία από αυτές είναι η ‘’καλλιέργεια των οπισθοχωρήσεων’’ χρησιμοποιώντας την πλούσια λάσπη που αφήνεται στις όχθες του Όμο όταν τραβιούνται τα νερά του. Η κύρια τροφή τους είναι ένα πόριτζ από το φυτό Τεφ (σιτηρά), το γάλα της κατσίκας και ανάλογα την εποχή το αίμα της κατσίκας. Πολύ σπάνια τρώνε κρέας (κυρίως όταν αποτυγχάνουν οι καλλιέργειες), αφού τα ζώα είναι οικονομική δύναμη καθώς χρησιμοποιούνται σαν προίκα από τον άντρα προς την οικογένεια της γυναίκας, αλλά και για αγορά γης.

Οι πιο χαρακτηριστικές φυλές είναι οι Mursi, Hamar (Hamer), Nyangatom, Konso, Dorze και Aari, η κάθε μια για τους δικούς της λόγους. Η πιο διάσημη από αυτές είναι η Mursi με τους πήλινους δίσκους στα χείλη, τις σφήνες στη μύτη, τα μεγάλα κέρατα ή κεφάλια ζώων φορεμένα σαν περικεφαλαίες και τα τατουάζ. Στην παράδοση τους είναι και η Donga, μια τελετή μάχης μεταξύ των ανδρών με ραβδιά. Λαμβάνει χώρα μια φορά τον χρόνο, όταν μαζεύεται όλη η φυλή σε ένα είδος γιορτής που περιλαμβάνει τελετές και χορούς. Είναι άγριοι και αυτό είναι άμεσα κατανοητό αφού για να τους επισκεφτείς έχεις συνοδό που οπλοφορεί και στον παρέχει η κυβέρνηση. Είναι απρόσιτοι, μη φιλικοί και σε σχέση με άλλες φυλές οι συνθήκες στο χωριό τους είναι περισσότερο υποβαθμισμένες.

Φυλή Mursi!

Οι Hamar επίσης είναι μια εντυπωσιακή φυλή που πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφτεί κάποιος. Κάνουν ράστα τα μαλλιά τους με πηλό και κόκκινη χρωστική και οι γυναίκες φοράνε ειδικά κολιέ τα οποία συμβολίζουν ότι είναι παντρεμένες και με πια σειρά, αφού επιτρέπονται οι πολλαπλοί γάμοι.

Φυλή Hamar!

Η φυλή αυτή είναι γνωστή για το ‘’bull jumping’’ (άλμα σε ταύρο). Μια τελετή που δεν είναι εύκολο να τη δει κάποιος και εγώ είχα την τύχη να παρευρεθώ. Πρόκειται για τελετή ενηλικίωσης των αγοριών που για να θεωρηθούν ενήλικες και να μπορούν πλέον να παντρευτούν την γυναίκα που έχουν διαλέξει οι γονείς τους, πρέπει να πηδήξουν πάνω σε 3-5 ταύρους (ανάλογα το μέγεθος) στη σειρά και να περπατήσουν πάνω τους χωρίς να πέσουν. Αυτό πρέπει να το κάνουν 4 φορές. Αν δεν τα καταφέρουν είναι μεγάλη η ντροπή και παλιά έφευγαν από το χωριό, όχι τη σημερινή εποχή όμως. Οι συγγενικές κοπέλες του αγοριού για συμπαράσταση επιζητούνε το μαστίγωμα από τους ενήλικες φίλους. Πρόκειται για μια άγρια και πρωτόγονη στιγμή της τελετής, που μόνο σοκ και δέος προκαλεί στον πολιτισμένο θεατή, που όμως οι Hamar γυναίκες την αντιμετωπίζουν με μεγάλη δύναμη και θάρρος και τα σημάδια από το μαστίγωμα τα επιδεικνύουν με μεγάλη περηφάνια. Είναι μια πράξη συμπαράστασης και προφανώς μια επίδειξη δύναμης για τους υποψήφιους γαμπρούς. Οι Hamar είναι φιλόξενοι και συνήθως σε προσκαλούν σε βραδινό γεύμα στο χωριό τους όπου ψήνουν αντικριστό κατσίκι και γύρω από τη φωτιά χορεύουν και τραγουδάνε.

Τελετή ενηλικίωσης των Hamar!

Οι Nyangatom (κίτρινα όπλα) είναι πολύ φιλικοί. Οι γυναίκες της φυλής φοράνε στο λαιμό πολλά διαφορετικά πολύχρωμα κολιέ και κάτω από το χείλος έχουν κρίκους. Όσα περισσότερα τόσο το καλύτερο, δεν είναι υπερβολή να πω ότι σε μερικές γυναίκες το βάρος των κολιέ φτάνει και τα 5κιλά. Φοράνε πολύχρωμα δέρματα ζώων και όπως οι Μursi στα κορμιά τους έχουν τατουάζ από ουλές. Τα φτιάχνουν με ξυράφι και πάνω στην πληγή βάζουν στάχτη και με αυτό τον τρόπο δημιουργείται η ουλή.

                                                                        Φυλή Nyangatom (κίτρινα όπλα)!

Οι τελευταίες φυλές που επισκέφτηκα ήταν οι Dorze, Aari και Konso. Ζούσαν σε καλύτερες συνθήκες, είχαν σπίτια από πέτρες ή πλίθες, φόραγαν ρούχα δυτικού τύπου, είχαν καλύτερες καλλιέργειες και τα παιδιά είχαν σχολείο.

Από αριστερά, οι φυλές Konso, Aari και Dorze!

Σε κάθε ταξίδι που θα πας σου μένουν εικόνες. Εικόνες που σε ακολουθούν και κάποιες φορές σε διαμορφώνουν. Στην Αιθιοπία η ομορφιά και η περηφάνια των ανθρώπων, αλλά πάνω από όλα το χαμόγελο και η εξυπνάδα των παιδιών, είναι αυτά που δεν θα ξεχάσω ποτέ από αυτό το ταξίδι.

Γρηγόρης Αποστολίδης