Χάθηκες; ..... Ψυχραιμία!!! Κύριο

Διασχίζεις τρέχοντας με πολλή δύναμη το μονοπάτι περνώντας από λόφους, πυκνά δάση και ποτάμια. Νιώθεις ότι μπορείς να τρέχεις για πάντα σε αυτό τον ρυθμό. Είναι μια εξαιρετική μέρα και η προπόνηση - ή ο αγώνας - δείχνει να “κυλάει” ιδανικά. Ξαφνικά όμως παγώνεις. Συνειδητοποιείς ότι δεν ακολούθησες την διασταύρωση του μονοπατιού που έπρεπε και ότι εδώ και αρκετή ώρα κινείσαι εκτός πορείας. Κοινώς, χάθηκες! Πόσο πίσω να ήταν άραγε το σημείο της λάθος στροφής; Που να βρίσκεσαι; Η ιδανική περίπτωση είναι αυτή της φωτογραφίας του άρθρου, όπου μπορείς να κινηθείς προς τα πίσω ακολουθώντας τα ευδιάκριτα βήματα σου. Σπάνια όμως είναι έτσι, οπότε χρειάζεται στρατηγική. Η επιστροφή χωρίς προβλήματα χαρακτηρίζεται από πέντε απλές λέξεις: Σταμάτησε, Σκέψου, Παρατήρησε, Σχεδίασε και πάνω απ'όλα μείνε Ψύχραιμος!

 

 

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνεις είναι να σταματήσεις. Από την στιγμή που κινείσαι εκτός πορείας, οι πιθανότητες να απομακρυνθείς ακόμη περισσότερο από τον σωστό δρόμο είναι συντριπτικά περισσότερες. O κανόνας είναι ότι αφού χάθηκες, προσπάθησε να μην χαθείς περισσότερο. Και σε τέτοιου τύπου καταστάσεις οι πιθανότητες μετράνε και κρίνουν το αποτέλεσμα. Πρωταρχικό βέβαια και καθοριστικό για την εξέλιξη είναι να διατηρήσεις την ψυχραιμία σου. Χρειάζεται καθαρό μυαλό ώστε να μπορέσεις να αξιολογήσεις σωστά την κατάσταση, ξεκινώντας από τον προσδιορισμό τόσο της θέσης που βρίσκεσαι όσο και των παραγόντων που μπορεί να επιφέρουν επικίνδυνες καταστάσεις.

 

Η αξιολόγηση της κατάστασης ξεκινάει από το να σκεφτούμε συνολικά την διαδρομή, ώστε να φέρουμε στο μυαλό μας την τελευταία διασταύρωση. Μια τακτική που ακολουθώ προσωπικά όταν κινούμαι σε άγνωστα ή μη συχνά χρησιμοποιούμενα μονοπάτια είναι να επιβραδύνω ή και να σταματάω εντελώς σε κάποια χαρακτηριστικά σημεία ή και διασταυρώσεις και να κοιτάζω για μερικά δευτερόλεπτα ανάποδα αποτυπώνοντας στο μυαλό μου την εικόνα του μονοπατιού εάν κινιόμουνα στην αντίθετη κατεύθυνση. Απλή κίνηση αλλά αποδίδει τα μέγιστα, μιας και είναι εντελώς διαφορετική η εικόνα και η προοπτική της αντίθετης πορείας την οποία κατά πάσα πιθανότητα θα ακολουθήσουμε για να επιστρέψουμε στη σωστή διαδρομή.

 

Ταυτόχρονα είναι βασικό να εντοπίσουμε και να αξιολογήσουμε πιθανές καταστάσεις που μπορεί να μας φέρουν σε δύσκολη θέση ή και να γίνουν επικίνδυνες. Καταρχάς αν η νύχτα είναι κοντά. Είναι βασικό σε απογευματινά τρεξίματα να έχουμε μαζί φακό κεφαλής - κυρίως - για τέτοιες περιπτώσεις. Έχει πανσέληνο; Πώς είναι οι καιρικές συνθήκες; Υπάρχει κρύο που μπορεί να μας οδηγήσει σε υποθερμία που είναι άκρως επικίνδυνη; Είμαστε βρεγμένοι; Έρχεται καταιγίδα; Τι ποσότητες νερού (το βασικότερο) και τροφής έχουμε μαζί; Πόσες ώρες είμαστε σε κίνηση; η κούραση συντείνει στην υποθερμία αν συνδυαστεί με το κρύο ή/και βρεγμένα ρούχα.

 

Αφού αξιολογήσουμε την κατάσταση, σχεδιάζουμε τον τρόπο που θα κινηθούμε. Ξεκινάμε την αναζήτηση του σωστού δρόμου, ακολουθώντας την διαδρομή με την ανάποδη φορά. Η καλύτερη τακτική είναι να μην αφήσουμε το μονοπάτι που ακολουθήσαμε μέχρι εκεί, διότι με την παρατήρηση ίσως εντοπίσουμε κάποια χαρακτηριστικά σημεία που θα μας βοηθήσουν, ιδιαίτερα αν ακολουθήσαμε την τακτική που προανέφερα με τις ματιές προς τα πίσω καθώς τρέχαμε πριν χαθούμε. Το να φύγουμε εντελώς εκτός διαδρομής αυξάνει σημαντικά το ρίσκο να χαθούμε πλέον εντελώς και να μπλέξουμε σε δυσάρεστες καταστάσεις. Η μόνη περίπτωση θα ήταν να δούμε κάποιον δρόμο σε σημείο προσεγγίσιμο και να βγούμε εκεί ώστε να αναζητήσουμε βοήθεια από διερχόμενα αυτοκίνητα. Αν δεν υπάρχει αυτό, οπισθοδρομούμε και παρατηρούμε.

 

 

Οπισθοδρομώντας, μια καλή τακτική είναι να αφήνουμε κάποια σημάδια - σε διασταυρώσεις ή ασαφή σημεία - ώστε αν χρειαστεί να ξαναγυρίσουμε πίσω να ξέρουμε πλέον από που περάσαμε και που κατευθυνόμαστε. Μικρά κομμάτια ύφασμα, κάποια βελάκια με πέτρες ή σημάδια σε δέντρα είναι αρκετά. Στον συντριπτικό αριθμό των περιπτώσεων χασίματος, σύντομα θα βρούμε το σωστό μονοπάτι και θα επιστρέψουμε πίσω, κρατώντας την ανάμνηση μιας ξεχωριστής περιπέτειας.

 

Στο πλέον δυσάρεστο σενάριο όπου δεν μπορούμε να επιστρέψουμε, και λαμβάνοντας υπόψη ότι σε αυτές τις περιπτώσεις η καλύτερη τακτική είναι να μείνουμε ακίνητοι φτιάχνοντας προσωρινό καταφύγιο για διανυκτέρευση, τα σημάδια θα βοηθήσουν την ομάδα διάσωσης που θα μας ψάχνει να μας εντοπίσει.

 

Ας αναφερθούμε εδώ εν συντομία σε αυτήν την εξέλιξη, να μην μπορούμε δηλαδή να βρούμε τον σωστό δρόμο, να μας πιάσει η νύχτα και να χρειαστεί να μείνουμε στο ύπαιθρο μέχρι να μας εντοπίσουν. Βασικό βήμα το να αναζητήσουμε καταφύγιο, αλλά πολύ κρίσιμο να είναι κοντά στο μονοπάτι ώστε να ακούσουμε τον θόρυβο κάποιων που θα περάσουν ή να μας εντοπίσουν οι ίδιοι. Μια μικρή σπηλιά, ένα δέντρο που σχηματίζει "υπόστεγο" με χαμηλά κλαδιά, ή η κατασκευή δικής μας "φωλιάς" με αειθαλή κλαδιά που λυγίζουμε και πιάνουμε σε κάποιο υπερυψωμένο σημείο θα μας προστατέψει για τι ώρες που απαιτούνται. Μέσα στο καταφύγιο ένα στρώμα από πευκοβελόνες και πάνω του κλαδιά θα κάνει καλή μόνωση. Μια μικρή φωτιά είναι απαραίτητη, τόσο για να ζεσταθούμε όσο και για να στεγνώσουμε ίσως βρεγμένα ρούχα μιας και το διατηρηθούμε στεγνοί είναι βασικότατο. Θα αισθανθούμε φόβο, αλλά καλό είναι να τον κάνουμε δημιουργικό ώστε να μας κρατήσει σε επιφυλακή και να μην γίνει πανικός. Το να αισθανθούμε μοναξιά και φόβο είναι φυσιολογικό και δείχνει ότι έχουμε πάρει στα σοβαρά την δύσκολη κατάσταση που βρισκόμαστε. Το να κοιμηθούμε είναι εξαιρετικά δύσκολο, αλλά αν τα καταφέρουμε θα κρατήσουμε ενέργεια και δυνάμεις για την συνέχεια της πορείας μας όταν ξημερώσει.

 

Ξημερώνει και φεύγουμε, αλλά καλό είναι να αφήσουμε το καταφύγιο ως έχει ώστε να το εντοπίσει η ομάδα διάσωσης. Αν βρούμε ανοιχτό πεδίο (ένα λιβάδι για παράδειγμα) φτιάχνουμε σημάδι ευδιάκριτο από ένα ελικόπτερο, ή γενικότερα απο μακριά. Μια σφυρίχτρα εδώ θα μας βοηθήσει σημαντικά.

 

Η αξιολόγηση της κατάστασης μετά την επιστροφή μας στον πολιτισμό είναι σημαντικό στοιχείο για την απόκτηση εμπειρίας. Υπάρχουνε κάποια μικροπράγματα που στο 99% των τρεξιμάτων θα τα νιώσουμε μόνο ως περιττό βάρος αλλά στο 1% των εκτάκτων καταστάσεων θα αποτελέσουν πολύτιμα εργαλεία σωτηρίας. Μια συσκευή GPS, ένας φακός κεφαλής με έξτρα μπαταρίες, το κινητό τηλέφωνο, σπίρτα ή ένας αναπτήρας, χάρτης της περιοχής που διασχίζουμε, μια μικρή πυξίδα και μια σφυρίχτρα είναι βασικά. Τροφή και νερό επίσης. Ιδιαίτερα σε μεγάλα βουνίσια long-run των 8-10 ωρών για προετοιμασίες αγώνων ultra είναι απαραίτητα.

 

 

Και μερικές συμβουλές για δύσκολες καταστάσεις:

- Μπορούμε να διαπιστώσουμε πόση ώρα θέλει για να δύσει ο ήλιος τοποθετώντας το χέρι μας προς τον ήλιο - με την παλάμη μας στραμμένη προς εμάς - και τον αντίχειρα να καλύπτει τον δίσκο του ηλίου. Κάθε δάκτυλο καθώς κοιτάμε την παλάμη μας - με ενωμένα τα δάκτυλα - μεταξύ του αντίχειρα (ήλιος) και του ορίζοντα αντιπροσωπεύει 15 λεπτά χρόνου μέχρι την δύση.

- Εάν δεν μπορείς να μετρήσεις 30 sec μεταξύ της λάμψης και του ήχου ενός κεραυνού, τότε η καταιγίδα είναι πολύ κοντά και βρίσκεσαι σε κίνδυνο (7-8 χιλιόμετρα).

- Εάν σε φτάσει η καταιγίδα και για να ελαχιστοποιήσεις τις πιθανότητες να σε χτυπήσει κεραυνός, κουλουριάσου πατώντας σχεδόν στις μύτες των ποδιών (στην "μπάλα" του πέλματος) ώστε να έχεις την ελάχιστη επαφή με αυτό και κάλυψε τα αυτιά σου. Μην ξαπλώσεις  στο έδαφος!

- Για να διατηρήσεις το σώμα σου ζεστό κάνε ανά τακτά διαστήματα επιτόπιο τρέξιμο, κάμψεις ή οτιδήποτε άλλο θα φέρει το σώμα σε κίνηση και θα ανεβάσει την θερμοκρασία. 

- To ποταμίσιο νερό είναι κατάλληλο για να το καταναλώσουμε. Προσοχή όμως χρειάζεται να μην πίνουμε νερό απο στάσιμα και θολά νερά, και να προτιμήσουμε τρεχούμενο σε σημεία που δίνεται αυτή η δυνατότητα.

- Η αφυδάτωση είναι το ίδιο επικίνδυνη με την υποθερμία. Ένα γρήγορο τέστ είναι να τραβήξουμε με τα δακτυλά μας λίγο δέρμα απο το πίσω μέρος της παλάμης, να το κρατήσουμε τεντωμένο για μερικά δευτερόλεπτα και να το αφήσουμε. Αν αργεί να επιστρέψει στην αρχική του θέση έχουμε μπεί σε κατάσταση σοβαρής αφυδάτωσης.

 

Το χάσιμο όταν τρέχουμε στο βουνό είναι μια δυσάρεστη εμπειρία, αλλά η διατήρηση της ψυχραιμίας μας και η λογική σκέψη θα μας επαναφέρουν γρήγορα στο σωστό μονοπάτι ώστε να συνεχίσουμε το τρεξιμό μας.

 

Δημήτρης Τρουπής

Δημήτρης Τρουπής

Κατάγεται από το Ξυλόκαστρο Κορινθίας και ζει μόνιμα στην Πάτρα. Συμμετείχε στην συντακτική ομάδα του Adventure Zone από το 2009, ενώ μαζί με τον Τάκη Τσογκαράκη ίδρυσαν και "τρέχουν" το Advendure.  Το τρέξιμο στα μονοπάτια των βουνών και η μεταφορά εικόνων και συναισθημάτων μέσα από τα άρθρα του αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής του. Παθιάζεται με τους αγώνες ορεινού τρεξίματος, υπεραντοχής και  περιπέτειας. Έχει πολλές συμμετοχές και διακρίσεις σε αγώνες ορεινού τρεξίματος όλων των αποστάσεων, με έμφαση στους αγώνες ultra trail.  Θεωρεί ότι το τρέξιμο και η πεζοπορία στη φύση είναι μια εσωτερική ανάγκη του ανθρώπου, μας φέρνει πιο κοντά σε αυτήν και μας κάνει να αγαπήσουμε περισσότερο το περιβάλλον.

www.advendure.com

ΕΠΟΜΕΝΟΙ ΑΓΩΝΕΣ