(update: 12-02-2013): Στις 10 Φεβρουαρίου του 2013, ώρα 22:45 τοπική, ο αρχηγός της αποστολής ενός από τους μεγαλύτερους σύγχρονους εξερευνητές Tim Jarvis και ο Barry Gray συνεπικουρούμενοι από τον πλοηγό Paul Larsen κατάφεραν να φτάσουν στο Stromness μετά από μία εξαντλητικό τριήμερη ανάβαση διασχίζοντας τα βουνά και τους παγετώνες της Νότιας Γεωργίας.  Έφτασαν στην ίδια ακριβώς τοποθεσία όπου ο Shackleton και οι άντρες του εξέπεμψαν συναγερμό το 1916 αναφέροντας ότι το  πλήρωμα του Endurance χρειαζόταν διάσωση.

Αναφορικά με το γεγονός στο σάιτ της αποστολής αναφέρει: "Ο Jarvis και ο Gray είχαν καθηλωθεί για 24 ώρες σε ένα πλατώ στο Shackleton’s Gap κατά το πρώτο μέρος της ανάβασης από μια άγρια χιονοθύελλα που χτύπησε τα μέλη της υποστήριξης και το πλήρωμα  με ανέμους που έφταναν τους 80 κόμβους (σσ 140 χλμ/ώρα)!".

Έτσι, η ομάδα υποστήριξης των Larsen και Coulthard μαζί με το πλήρωμα κινηματογράφησης εκκένωσαν το μέρος. Αργότερα, όταν η χιονοθύελλα υποχώρησε, o Larsen ξαναμπήκε στην ομάδα των Jarvis, Gray για να τους παρέχει υποστήριξη για το τελευταίο σκέλος της τριήμερης διάσχισης του εσωτερικού της Νότιας Γεωργίας το οποίο είναι διάσπαρτο με απότομα βουνά και παγετώνες. Μία διάσχιση κατά την οποία αντιμετώπισαν αρκετές επικίνδυνες crevasses, πέφτοντας αρκετές φορές σε κάποιες από αυτές, ευτυχώς χωρίς τραγική κατάληξη.  "Αρκετές φορές χρειάστηκε να ανναριχηθούμε σε πάγο με 50 μοίρες κλίση" αναφέρει χαρακτηριστικά ο Jarvis. "Μία λάθος κίνηση και έπεφτες στον πάτο της crevass. Ήταν πράγματι επικίνδυνο, ο Shackleton δεν υπερέβαλλε όταν το περιέγραφε...".

"Θέλω να αποδώσω τα εύσημα στην εκπληκτική ομάδα των γενναίων ανδρών που έκαναν αυτό το ταξίδι μαζί μου: Barry Gray, Paul Larsen, Nick Bubb, Seb Coulthard και στον Ed Wardle. Δεν θα μπορούσα να έχω επιλέξει καλύτερους και πιο ικανούς άνδρες από αυτούς, ανθρώπους που τα κατάφεραν κάτω από ακραίες καιρικές συνθήκες και καταστάσεις, ανθρώπους που έκαναν τα πάντα για να πετύχουμε τον στόχο μας. Είναι όλοι τους άξιοι θαυμασμού, πραγματικοί adventurers, μαζί γίναμε ένα και καταφέραμε κάτι που πριν καιρό φαινόταν ακατόρθωτο!" δήλωσε εμφανώς συγκινημένος ο Tim Jarvis μετά το τέλος της αποστολής.

Στο τέλος σχολίασε, "Εκείνοι οι πρώτοι εξερευνητές ήταν άνθρωποι από μέταλλο σε ξύλινα πλοία και παρόλο που στις μέρες μας οι περισσότεροι ταξιδεύουν με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας, ελπίζω να προσομοιώσαμε ένα μικρό έστω μέρος αυτού του κατορθώματος εκείνης της εποχής. Χωρίς αμφιβολία, στο τέλος όλοι ανακαλύψαμε έναν μικρό "Shackleton" στις ψυχές και στις καρδιές μας και ελπίζω να εμπνεύσαμε μερικούς να ανακαλύψουν τον δικό τους..."

(update: 05-02-2013): Το Alexandra Shackleton έπιασε στεριά στο νησί της Νότιας Γεωργίας, όπως γράψαμε και στο χτεσινό update. Σήμερα δημοσιεύτηκε το βίντεο της αποβίβασης, η οποία όπως φαίνεται υποβοηθήθηκε αρκετά από τους δυνατούς ανέμους!

(update: 04-02-2013): Επιτέλους στεριά! Μετά από 12 ημέρες και 800 ναυτικά μίλια, το Alexandra Shackleton έπιασε στεριά, φτάνοντας στο Peggotty Bluff του νησιού της Νότιας Γεωργίας. Ο Tim Jarvis και η ομάδα του, κατάφερε να ολοκληρώσει το πρώτο σκέλος της αναβίωσης της θρυλικής ιστορίας του Shackleton, ξεπερνώντας τις δυσκολίες της πλοήγησης μιας μικρής λέμβου μέσα στα κύματα του ωκεανού, την ομίχλη, την βροχή και χιόνι, αλλά και τις ψυχολογικές διακυμάνσεις που μπορεί να έχει μια τέτοια αποστολή για τους ανθρώπους που συμμετέχουν. Ήταν βέβαια και τυχεροί, μιας και πίσω στο 1914, ο Shackleton και οι άντρες του είχαν πέσει σε τυφώνα λίγο πριν “δουν” το νησί της Νότιας Γεωργίας, αλλά οι φοβερή θέληση που έδειξαν τότε τους είχαν βοηθήσει να φτάσουν αλώβητοι στην στεριά. Το πλήρωμα της Alexandra φάνηκε πιο τυχερό!

Η προσέγγιση στο νησί δεν ήταν εύκολη λόγω αχαρτογράφητων υφάλων και κυματισμών, αλλά τελικά έγινε εφικτή λόγω των ικανοτήτων πλοήγησης της αποστολής. Ξεκινά τώρα το δεύτερο και εξίσου δύσκολο κομμάτι, της διάσχισης του άγριου και αφιλόξενου νησιού της Νότιας Γεωργίας, με σκοπό να φτάσουν την φαλαινοθηρική βάση του Stromness, στην άλλη πλευρά του νησιού. Τους περιμένουν παγετώνες και μονοπάτια σε χιονισμένες και παγωμένες κορυφές, στοιχεία το ίδιο δύσκολα με την ανοιχτή θάλασσα.

Θα τα καταφέρουν;

(update: 03-02-2013): Το Alexandra Shackleton βρίσκεται πλέον μόλις 23 ναυτικά μίλια από το τέλος του πρώτου σκέλους της αναβίωσης της ιστορικής περιπέτειας του 1914, και από το King Haakon Bay του νησιού της Νότιας Γεωργίας. Οι τελευταίες μέρες δεν είχαν εντυπωσιακά απρόοπτα, παρά μόνο χαμηλούς σε ένταση ανέμους που δυσκόλεψαν την πορεία της λέμβου καθώς και πυκνή ομίχλη που συνέτεινε στην μονοτονία του ταξιδιού καθώς και στην υγρασία που ταλαιπώρησε τους επιβάτες της. Ο ήλιος βγήκε και πάλι, τα θαλασσοπούλια πύκνωσαν - σημάδι προσέγγισης σε στεριά - και το ηθικό του Tim Jarvis και των αντρών του είναι ακμαίο. Οι άνεμοι ανέβηκαν στα 4 μποφόρ, και σύντομα η λέμβος θα πιάσει στεριά ώστε να ξεκινήσει η δύσκολη διάσχιση του άγριου νησιού της Νότιας Γεωργίας.

(update: 27-01-2013): Το Alexandra Shackleton είχε μια πολύ περιπετειώδη βραδιά, αφού βρέθηκε μέσα σε καταιγίδα, με κύματα ύψους 7 μέτρων να χτυπούν το σκαρί του απ’όλες τις κατευθύνσεις. Τελικά το πλήρωμα κατάφερε να διατηρήσει την σωστή τροχιά προς το νησί της Νότιας Γεωργίας, και το ξημέρωμα έφερε πιο ήρεμες θάλασσες για τον Tim Jarvis και τους άντρες του.

Τα προβλήματα όμως δεν σταμάτησαν εκεί, αφού από μια βλάβη στα ηλεκτρικά κυκλώματα έθεσε εκτός λειτουργίας το σύστημα VHF ραδιοεπικοινωνίας με το πλοίο συνοδείας Australis που βρίσκεται σε κάποια απόσταση, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει επικοινωνία αλλά και στίγμα της βάρκας στο ραντάρ. Ευτυχώς υπάρχει φορητή ραδιοεπικοινωνία αλλά και οπτική επαφή με το Alexandra Shackleton, αλλά όπως είναι φυσικό πρέπει να αποκατασταθεί το σύστημα VHF για την περίπτωση έκτακτης ανάγκης αλλά και για πιθανό δύσκολο καιρό τις επόμενες ώρες ή ημέρες.

Ο έμπειρος Seb Coulthard προσπαθεί να εντοπίσει το αν η βλάβη προήλθε από το πολύ νερό που υπήρχε λόγω των υψηλών κυμάτων κάτω από το deck ή από κάποιο πρόβλημα τάσης στα κυκλώματα.

Να σημειωθεί ότι ενώ συνέβαιναν όλα αυτά, το Australis χτηπήθηκε από ένα rogue wave (πολύ επικίνδυνος υψηλός κυματισμός σε ανοιχτή θάλασσα) ευτυχώς με μικρές υλικές ζημιές!

Το Alexandra Shackleton έχει ήδη καλύψει 229 ναυτικά μίλια, αλλά το επόμενο 24ωρο προβλέπεται σχεδόν άπνοια οπότε λογικά θα επιβραδύνει, αλλά έτσι θα δοθεί η ευκαιρία να ενταθούν οι προσπάθειες αποκατάστασης των επικοινωνιών.

(update: 25-01-2013): Η αποστολή με επικεφαλής τον Tim Jarvis, βρίσκεται εδώ και 24 περίπου ώρες στην πορεία της προς το νησί της Νότιας Γεωργίας, όπως μπορείτε να παρακολουθήσετε με την εφαρμογή live tracking που έχουμε εγκαταστήσει στο τέλος του άρθρου. Εκεί μπορεί κάποιος να παρακολουθήσει τόσο την θέση της βάρκας όσο και την ταχύτητα της.

Όπως ήδη αναφέραμε η αναβίωση της περιπέτειας του Shackleton ξεκίνησε με καθυστέρηση μερικών ημερών λόγω πολύ αντίξοων καιρικών συνθηκών. Η βάρκα Alexandra Shackleton  (πιστή ρεπλίκα της λέμβου σωτηρίας James Caird της αποστολής του 1914) αυτήν την στιγμή κινείται με ταχύτητα περίπου 5 κόμβους, έχοντας αντιμετωπίσει 2-3 προβλήματα που ευτυχώς ξεπεράστηκαν.

Το πρώτο πρόβλημα ήταν ότι δεν μπόρεσαν να “πιάσουν”, όπως αρχικά είχε σχεδιαστεί, στο Elephant island λόγω θαλασσοταραχής που θα έθετε την βάρκα σε κίνδυνο σύγκρουσης στο βραχώδες και με κοφτερούς πάγους ανάγλυφο της ακτογραμμής του νησιού. Έτσι ουσιαστικά ξεκίνησαν ενώ ήταν ήδη εν πλω.

Το πιο απρόβλεπτο γεγονός πάντως ήταν η –εντελώς σπάνια για την περιοχή – νηνεμία της πρώτης ημέρας που επέτρεπε πορεία με μόλις 1-2 κόμβους και δυσκόλεψε σημαντικά το πλήρωμα της Alexandra Shackleton. To φαινόμενο αυτό - διότι περί φαινομένου πρόκειται σε τέτοια ανοιχτή θάλασσα - δείχνει να μην συνεχίζεται, και η βάρκα επιτέλους κινείται με καλή σχετικά ταχύτητα.

Το συνεχές άδειασμα νερών από την βάρκα καθώς και το στρίμωγμα του πληρώματος στο πολύ στενό χώρο είναι δυο πρόσθετα θέματα που έχουν να αντιμετωπίσουν ο Tim Jarvis και η αποστολή. Πολύ συνηθισμένα προβλήματα για μια τέτοιου μεγέθους περιπέτεια.

Όσο αφορά την πορεία τους, υπάρχει μια ελάχιστη απόκλιση όπως αναμεταδίδει από μακριά το πλοίο υποστήριξης (Australis), που δεν δείχνει να αποτελεί σοβαρό θέμα για την ώρα, αλλά θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα μακροπρόθεσμο πρόβλημα αν υπολογίσουμε τα 800 ναυτικά μίλια που έχουν να διανύσουν μέχρι το νησί της Νότιας Γεωργίας. Τα όργανα πλοήγησης που χρησιμοποιούν είναι φυσικά τα ίδια με αυτά που είχε διαθέσιμα η αρχική αποστολή του Shackleton πίσω στο 1914.

(17-01-2013): Πριν όμως φτάσουμε στην σύγχρονη αναβίωση της απίστευτης προσπάθειας επιβίωσης του πληρώματος του καραβιού Endurance με ηγέτη και οδηγό τον Sir Ernest Shackleton - η οποία περιγράφεται με κάθε λεπτομέρεια σε παλιότερο εκτενές άρθρο του Advendure - ας δώσουμε με λίγα λόγια την ιστορία του τι ακριβώς συνέβη πίσω στο 1914, στα παγωμένα νερά και εδάφη της Ανταρκτικής.

Το πλοίο της αποστολής – Endurance - κατευθυνόταν στην Ανταρκτική με σκοπό αφού πιάσει στερεό έδαφος να επιχειρηθεί από το πλήρωμα μια διάσχιση της Ηπείρου. Άλλωστε η εποχή εκείνη έμεινε στην ιστορία ώς "Η ηρωική περίοδος εξερεύνησης της Ανταρκτικής".  Παρότι έφτασε στον προορισμό του,  εγκλωβίστηκε τελικά στους πάγους, και λίγους μήνες αργότερα βυθίστηκε με αποτέλεσμα να  ξεκινήσει μια απεγνωσμένη πορεία των 28 ναυαγών προς τη σωτηρία. Μετά από πολλές περιπέτειες και 497 μέρες στον ωκεανό, οι ναυαγοί κατάφεραν να φτάσουν με τις σωσίβιες λέμβους του πλοίου, σε ένα ακατοίκητο νησί του Νότιου Ωκεανού (Elephant island). Γρήγορα κατάλαβαν το πόσο αφιλόξενο μέρος ήταν το νησί αυτό και ότι δεν θα είχαν καμιά ελπίδα επιβίωσης αν έμεναν εκεί.

Έτσι, έξι απ αυτούς, με αρχηγό τον Shackleton, επιχείρησαν στη συνέχεια να διαπλεύσουν περίπου 1.000 χιλιόμετρα με μια βάρκα, για να καλέσουν σε βοήθεια τους ανθρώπους ενός απομονωμένου φαλαινοθηρικού καταυλισμού στο νησί Νότια Γεωργία (South Georgia). Αφού επιβίωσαν στο ταξίδι τους, που κράτησε 16 μέρες στις αγριότερες θάλασσες της Γης (το ταξίδι της βάρκας James Caird αποτελεί από μόνο του μια επική ιστορία), και κατάφεραν να φτάσουν και με ακρίβεια μάλιστα στον προορισμό τους, βρέθηκαν αντιμέτωποι με ανεξερεύνητη ξηρά, γεμάτη παγετώνες κι απόκρημνα χιονισμένα βουνά.

Ο Shackleton και δυο άντρες από το πλήρωμα του ξεκίνησαν τότε μια επική διάσχιση, χιονισμένων βουνών, παγετώνων και αφιλόξενης γης, διανύοντας 32 μίλια σε 36 ώρες, ώσπου κατάφεραν να φτάσουν σε έναν επανδρωμένο φαλαινοθηρικό σταθμό στην άλλη πλευρά του νησιού. Τις επόμενες ημέρες ακολούθησε προσπάθεια απεγκλωβισμού των υπόλοιπων τριών που παρέμεναν στην ερημική ακτή στην άλλη άκρη του νησιού της Νότιας Γεωργίας. Μόλις στις αρχές του επόμενου Σεπτεμβρίου (περισσότερο από τρεις μήνες αργότερα) στάθηκε εφικτό να προσεγγίσει πλοίο στο Νησί του Ελέφαντα (Elephant island) και να παραλάβει και τους υπόλοιπους ναυαγούς της “Καρτερίας”, οι οποίοι κατάφεραν να περάσουν έναν ολόκληρο Ανταρκτικό χειμώνα χωρίς καμιά απώλεια, επιβιώνοντας κάτω από δύο αναποδογυρισμένες βάρκες και τρώγοντας κρέας πιγκουίνων. Ο χαρισματικός αρχηγός, Ernest Shackleton, έβαλε τη σφραγίδα του σ αυτή την περιπέτεια και χάρις στις ηγετικές και διοικητικές του ικανότητες, 28 άνθρωποι έζησαν μια απίστευτη περιπέτεια χωρίς να υπάρξει ούτε μια απώλεια!

Περίπου 100 χρόνια μετά, η εγγονή του μεγάλου αυτού εξερευνητή, Alexandra Shackleton, έστησε μια αποστολή που θα έχει σκοπό τόσο την αναβίωση της επικής περιπέτειας που έζησε ο παππούς της, όσο και την συλλογή επιστημονικών δεδομένων για το λιώσιμο των πάγων και την κλιματική αλλαγή. Η αποστολή που ονομάζεται Shackleton Epic expedition, θα βρίσκεται υπό την καθοδήγηση ενός από τους μεγαλύτερους σύγχρονους εξερευνητές και ανθρώπους της περιπέτειας, του Tim Jarvis ο οποίος ταυτόχρονα είναι και επιφανής επιστήμονας Περιβαλλοντολόγος.

Η βάρκα που θα εξομοιώσει την σωσίβια λέμβο James Caird, που μετέφερε πίσω στα 1914 τον Sackleton με δύο ακόμη άντρες του πληρώματος του από το νησί Elephant στο νησί της Νότιας Γεωργίας, είναι ακριβής ρεπλίκα εποχής και ονομάζεται Alaxandra Shacleton. Όλος ο εξοπλισμός που θα φέρει η σύγχρονη αποστολή (ρούχα, εργαλεία, παπούτσια, σκεύη, όργανα πλοήγησης κτλ.)  είναι ακριβής εξομοίωση του αυθεντικού εξοπλισμού που είχαν οι άντρες της εποχής που διαδραματίστηκε η επική αυτή περιπέτεια επιβίωσης. Φυσικά, θα φέρουν μαζί τους και τον κατάλληλο μετρητικό και επιστημονικό εξοπλισμό που απαιτείται για να φέρουν εις πέρας και την επιστημονική εργασία που θα εκτελείται παράλληλα.

Ουσιαστικά θα επαναληφθεί η αρχική ιστορία από το νησί Elephant και μετά, ενώ μέσω της ιστοσελίδας της αποστολής και του blog που έχει στηθεί, θα μπορεί ο οποιοσδήποτε να κάνει live-tracking της περιπέτειας του Tim Jarvis και των αντρών που απαρτίζουν την ομάδα του. Τις τελευταίες εβδομάδες, το πλήρωμα έκανε ειδική προετοιμασία ώστε να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις αντιξοότητες που θα συναντήσει, τόσο στην θάλασσα όσο και στην ξηρά. Παγωμένοι άνεμοι και φουρτουνιασμένες θάλασσες, εξοντωτικά χαμηλές θερμοκρασίες και διασχίσεις παγετώνων και απόκρημνων κορυφών θα είναι το πεδίο επιβίωσης της αποστολής. Σίγουρα μια τέτοια προσπάθεια δεν μπορεί να συγκριθεί με την αγωνιώδη προσπάθεια επιβίωσης που έζησε ο Shackleton και οι άντρες του το 1914, αλλά σίγουρα αποτελεί μια καινοτόμα και σαφώς περιπετειώδη προσπάθεια με εξαιρετικά αβέβαιο αποτέλεσμα και με πιθανότητα εξαγωγής σημαντικών επιστημονικών αποτελεσμάτων. Ήδη ανακοινώθηκε μια μικρή διήμερη καθυστέρηση στην αναχώρηση από το νησί Elephant λόγω μανιασμένου καιρού. 

Ο Ernest Shackleton κατάφερε κάτι απίστευτο πριν 100 χρόνια, χωρίς να χάσει ούτε έναν από τα 28 μέλη του πληρώματος του. Ελπίζουμε η ιστορία να επαναληφθεί με τον ίδιο επιτυχή αλλά και περιπετειώδη τρόπο στην σύγχρονη εποχή από τον Tim Jarvis και την ομάδα του. Πολύτιμα άλλωστε θα είναι και τα επιστημονικά συμπεράσματα που θα προκύψουν από την αποστολή.

Άλλωστε όπως έγραψε και ο Shacleton: “Never for me the lowered banner, never the last endeavour”.

Η εξερεύνηση και η περιπέτεια είναι στην φύση του ανθρώπου. Κάποιοι πρωτοπόροι μας "ταξιδεύουν" μακριά...

Παρακολουθήστε ζωντανά την εξέλιξη της αποστολής με την εφαρμογή live tracking:

Δημήτρης Τρουπής

Photo ©: Alex Kumar, Stewart Shacleton Epic