Τα τραγικότερα ορειβατικά δυστυχήματα

Ο σεισμός των 7,8 R. που χτύπησε το Νεπάλ στις 25 Απριλίου προκάλεσε μια ανείπωτη ανθρώπινη τραγωδία, αφήνοντας πίσω πάνω από 7.500 νεκρούς, 15.000 τραυματίες και 3, 5 εκατομμύρια ανθρώπους να στερούνται τα βασικά για να επιβιώσουν. Εκατοντάδες χιλιάδες κτήρια κατέρρευσαν, πόλεις και χωριά ισοπεδώθηκαν ή καταπλακώθηκαν από κατολισθήσεις. Οι ζημιές στην έτσι κι αλλιώς, φτωχή υποδομή της χώρας ανυπολόγιστες, σε τέτοιο βαθμό που η κυβέρνηση υπολογίζει πια μόνο στην εξωτερική βοήθεια για ανακούφιση των πληγέντων και για κάποια ανάκαμψη στο μέλλον.

Ανάμεσα στα θύματα του καταστροφικού αυτού σεισμού περιλαμβάνονται και αρκετοί ορειβάτες ή πεζοπόροι, καθώς αυτός συνέβη στη μέση της ορειβατικής περιόδου. Από τις πρώτες ημέρες, γνωρίζουμε ότι στο Everest έγινε για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά ένα από τα χειρότερα δυστυχήματα της ορειβατικής ιστορίας, το πιο πολύνεκρο στο βουνό, καθώς μια γιγαντιαία χιονοστιβάδα κατέστρεψε σχεδόν τη μισή νότια κατασκήνωση βάσης, αφήνοντας πίσω 19 νεκρούς. Τα θύματα στο Everest μπορεί και να αυξάνονταν αν δεν κατορθωνόταν η μεγαλύτερη επιχείρηση αεροδιάσωσης που έχει γίνει πότε σε μεγάλο υψόμετρο για να απομακρυνθούν οι 100 ορειβάτες που είχαν αποκλεισθεί πάνω από τον αδιάβατο πια παγετώνα Khumbu, σε υψόμετρο 6100μ. με 90 συνεχόμενες πτήσεις τριών ελικοπτέρων!

Η κατασκήνωση βάσης του Everest μετά τη καταστροφή..

 


Από τη βόρεια πλευρά δεν υπήρχαν θύματα, όμως οι Κινέζοι απαγόρευσαν τις αναβάσεις σε όλα τα βουνά της περιοχής και όλες οι αποστολές αποχώρησαν. Έτσι ο Ν. Μαγγίτσης μάλλον θα πρέπει να αισθάνεται μια κάποια ανακούφιση που επέστρεψε εγκαίρως πίσω, αφού η φιλόδοξη αποστολή του έπεσε θύμα απατεώνα.

 

Ελικόπτερο εκκενώνει το C1 στο Everest με φόντο το Pumori  από όπου ξεκίνησε η φονική χιονοστιβάδαΣε όλη τη περιοχή που επηρέασε ο σεισμός οι νεκροί δυτικοί ξεπερνούν τους 50 και αγνοούνται ακόμη δεκάδες άλλοι. Με επίκεντρο κοντά στο δημοφιλές Annapurna trekking, αλλά και σε βουνά όπως το Dhaulagiri, Annapurna, Manaslu κ.α. ο σεισμός σίγουρα είχε τον αντίκτυπό του και σε άλλες αποστολές και έτσι φαίνεται στα αλήθεια κάπως παράδοξη η κίνηση της Νεπαλέζικης κυβέρνησης να κρατά τα βουνά ακόμη ανοιχτά και να σκέφτεται μάλιστα να στείλει ομάδα σέρπα να ανοίξουν την διαδρομή στον παγετώνα, ώστε να συνεχιστεί η ανάβαση στο Everest. Η τουριστική βιομηχανία βέβαια αποτελεί βασικό πυλώνα της οικονομίας αυτής της φτωχής χώρας η οποία έχει πληγεί το τελευταίο χρόνο με απανωτές καταστροφές. Θυμίζουμε ένα χρόνο πριν άλλη χιονοστιβάδα είχε 16 σέρπα θύματα στο Everest, ενώ τον περασμένο Οκτώβριο χάθηκαν 40 trekkers όταν απρόσμενη κακοκαιρία έπληξε τα ορεινά του κεντρικού Νεπάλ.

 

Η επιστήμη και η τεχνολογία πια βοηθούν τον άνθρωπο να αντιμετωπίζει με αποτελεσματικότητα τις αντιξοότητες του φυσικού περιβάλλοντος. Όμως από την άλλη, καθώς η μαζικοποίηση των υπαίθριων δραστηριοτήτων φέρνει όλο και περισσότερο κόσμο στα βουνά, οι συνέπιες αναπάντεχων και τυχαίων συμβάντων, είναι μεγαλύτερες. Δυστυχώς η ορειβατική ιστορία είναι αλήθεια ότι περιλαμβάνει πολλές τέτοιες καταστροφές. Η μακάβρια λίστα που ακολουθεί με τα χειρότερα ορειβατικά δυστυχήματα καταδεικνύει αν μη τι άλλο, την ανθρώπινη τρωτότητα και μας υπενθυμίζει κάτι που ποτέ δε πρέπει να ξεχνάμε: εκεί πάνω η μητέρα Φύση έχει πάντα το τελευταίο λόγο.

 

Mount Manaslu (8,156m) Nepal

 


Το Manaslu είναι το όγδοο πιο ψήλο βουνό στον κόσμο, και σκαρφαλώθηκε πρώτη φορά την 9/5/1956 από τους Toshio Imanishi και Gyalzen Norbu Γιαπωνέζικης αποστολής. Το όνομα του σημαίνει «Το Βουνό του Πνεύματος». Την 10η Απρίλιου 1972, μια νότιο Κορεάτικη αποστολή που επιχειρούσε ανάβαση στη κορυφή κατέληξε σε τραγωδία. Μια χιονοστιβάδα στα 6500 μέτρα παρέσυρε και σκότωσε 15 μέλη μεταξύ των οποίων 10 Sherpas και τον αρχηγό της αποστολής.

 

Mount Hood (3,426 m) USA

 

 

To Mount Hood είναι η ψηλότερη κορυφή του Oregon και πρώτη φορά σκαρφαλώθηκε την 11/7/1857 από τους Henry Pittock, W L. Chittenden, Wilbur Cornell, Rev. T.A. Wood. Το Mount Hood ήταν το μέρος όπου συνέβη ένα από τα χειρότερα ορειβατικά δυστυχήματα στις ΗΠΑ, όπου 7 έφηβοι και 2 δάσκαλοι τους από το Oregon Episcopal School του Portland, πέθαναν από το κρύο.
Την 12/5/1986, λοιπόν 19 ορειβάτες ξεκίνησαν στις 3 πμ. από το καταφύγιο. Κατά την ανάβαση 6 μέλη της ομάδας γύρισαν πίσω άρρωστοι ή εξουθενωμένοι. Οι υπόλοιποι συνέχισαν πάνω από τα 3000 μέτρα. Κατά τις 3 μμ. Αποφάσισαν να γυρίσουν λόγω καιρικών συνθηκών. Αναγκάστηκαν τελικά να διανυκτερεύσουν έξω το βράδυ σκάβοντας μια χιονότρυπα για να προστατευτούν από το πολύ κρύο. Την επόμενη ημέρα 2 μέλη κατέβηκαν κάτω για βοήθεια. Στις 14/5 η διάσωση βρήκε τρεις νεκρούς από το κρύο. Οι υπόλοιποι 8 της ομάδας βρέθηκαν την 15/5 στη χιονότρυπα. Μόνο 2 ζούσαν ακόμη. Από τους 4 επιζώντες, οι 3 είχαν επικίνδυνη υποθερμία και ένας έχασε τα πόδια του από τα κρυοπαγήματα.

 

Dhaulagiri (8,167m) Nepal

 

 

Το Dhaulagiri είναι το έβδομο πιο ψηλό βουνό, που για πρώτη φορά σκαρφαλώθηκε την 13/5/1960, από μια ΕλβετοΑυστριακή αποστολή με αρχηγό τον Max Eiselin.


Το πρωί της 28/4/1969 μια ομάδα 6 Αμερικάνουν και 2 Sherpas άφησαν το camp στον ice-fall κουβαλώντας φορτία πιο ψηλά. Στα 5200 μ. προσπαθούσαν να γεφυρώσουν μια κρεβάς όταν μια τεράστια χιονοστιβάδα που ξέσπασε ξαφνικά έπεσε με ορμή πάνω τους σκοτώνοντας τους 7, ενώ ο όγδοος σαν από θαύμα δεν έπαθε τίποτα! Τα πτώματα των άτυχων ορειβατών δε βρέθηκαν ποτέ.

 

Mount Temple (3400m) Canada

 


Το Mt. Temple ήταν η πρώτη κορυφή των Καναδικών Rocky Mountains που σκαρφαλώθηκε από τους Walter Wilcox, Samuel Allen and L.F. Frissel, το 1894.


Τον Ιούλιο του 1955, έγινε εκεί ένα από τα χειρότερα δυστυχήματα του Καναδά, όταν 7 Αμερικάνοι έφηβοι σκοτώθηκαν στην διαδρομή της νοτιοδυτικής κόψης. Μια ομάδα από 11 νεαρούς, χωρίς οδηγό, από το Wilderness Camp της Philadelphia, ανέβαιναν την τουριστική διαδρομή της νοτιοδυτικής κόψης του Mt Temple. Ήταν πολύ ελαφρά ντυμένοι και είχαν μαζί τους μόλις ένα πιολέ. Κάποιοι φορούσαν παπούτσια baseball για καλύτερη πρόσφυση και ήταν δεμένοι με σχοινί μανίλα.
Στις 4:00 μμ είχαν φτάσει στα 2,750 μ. και μαζεύτηκαν να αξιολογήσουν την κατάσταση , καθώς η ζέστη της ημέρας είχε προκαλέσει πολλές χιονοστιβάδες εκεί κοντά.. Τα αγόρια τελικά αποφάσισαν να γυρίσουν πίσω, λίγα λεπτά όμως αργότερα έσπασε μια μεγάλη χιονοστιβάδα από ψηλά και έπεσε πάνω τους. Ένα αγόρι κατάφερε να καρφώσει το πιολέ και να αγκυρώσει το σχοινί, το οποίο όμως αφού τεντώθηκε κόπηκε. Δέκα αγόρια 12-16 ετών παρασύρθηκαν 200 μ κάτω στη πλαγιά και εκεί που στένευε και έπεσαν πάνω στα βράχια. Η ημέρα έκλεισε με 7 παιδιά νεκρά στο πιο τραγικό ατύχημα που έχει συμβεί ποτέ στα βουνά του Καναδά.


Eiger (3,970m) Switzerland

 



Το Eiger είναι ένα βουνό στις Bernese Alps, στην Ελβετία που σκαρφαλώθηκε πρώτη φορά τον Αύγουστο του 1958 από τους Ελβετούς οδηγούς Christian Almer και Peter Bohren, και τον Ιρλανδό Charles Barrington. Από το 1935, τουλάχιστον 70 αναρριχητές έχουν σκοτωθεί επιχειρώντας την βόρεια πλαγιά του η οποία δικαίως φέρνει το τίτλο Mordwand που στα Γερμανικά σημαίνει «φονική πλαγιά». Τον Ιούλιο του 1936, μια ομάδα τεσσάρων αναρριχητών αποτελούμενη από τους Γερμανούς Andreas Hinterstoisser, Toni Kurz, και τους Αυστριακούς Willy Angerer και Edi Rainer, επιχειρούσαν την δεύτερη προσπάθεια αναρρίχησης της βόρειας του Eiger. Περίμεναν μέρες να φτιάξει ο καιρός πριν ξεκινήσουν την ανάβαση. Ο Hinterstoisser κατάφερε να τραβερσάρει μια λεία βράχινη πλάκα με παγωμένο χιόνι, ένα κατόρθωμα που στο μέλλον θα διευκόλυνε τελικά την πρόσβαση από αυτό το πολύ δύσκολο πέρασμα, που ονομάστηκε μάλιστα και Hinterstoisser Traverse. Κατά την ανάβαση ο Angerer χτύπησε σοβαρά από πέτρες που έπεσαν από ψηλά καθώς ο ήλιος ζέστανε τον πάγο. Αποφάσισαν να εγκαταλείψουν τη προσπάθεια και να κατέβουν. Κόλλησαν όμως καθώς δεν μπορούσαν να ξαναδιασχίσουν την δύσκολη Hinterstoisser Traverse.Μετά ο καιρός χάλασε για 2 ημέρες και τρεις παρασύρθηκαν από χιονοστιβάδα και μόνο ο πολύ δυνατός Kurz επέζησε, κρεμάμενος σε ένα σχοινί. Τρεις Ελβετοί οδηγοί προσπάθησαν με γενναιότητα να τον σώσουν. Κατάφεραν να του στείλουν ένα μακρύ σχοινί ενώνοντας δυο μαζί, ώστε να κατέβει σε ένα σημείο που θα μπορούσαν να τον προσεγγίσουν. Καθώς κατέβαινε ο Kurz δε μπόρεσε να ξεπεράσει τον κόμπο ένωσης μέσα από το καραμπίνερ. Προσπάθησε για ώρες να φτάσει στους διασώστες του που ήταν μόλις μερικά μέτρα πιο χαμηλά. Μετά άρχισε να χάνεις τις αισθήσεις του. Ένας από τους οδηγούς ανέβηκε στους ώμους ενός άλλου, αλλά δε κατάφερε τίποτα παρά να αγγίξει τα κραμπόν του Kurz με το πιολέ του. Ο Kurz ήταν αδύνατο να κατέβει πιο χαμηλά, εντελώς εξουθενωμένος φώναξε ένα “Ich kann nicht mehr” και ύστερα ξεψύχησε.

 

Mont Blanc (4,810 m) Italy/France

 



Το Mont Blanc είναι το ψηλότερο βουνό της Ευρώπης. Την 24η Αύγουστου γύρω στις 3:00 τα ξημερώματα, 43 ορειβάτες ανέβαιναν τη βορειοδυτική πλαγιά του Mont Blanc du Tacul όταν ένα σεράκ έσπασε σε υψόμετρο 3600 μ. δημιουργώντας μια χιονοστιβάδα με μήκος μετώπου 200 περίπου μέτρα η οποία έπληξε 15 ορειβάτες. Τελικά 7 κατάφεραν να σωθούν με πολλά κατάγματα, όμως οι υπόλοιποι χάθηκαν 1000 μέτρα παρακάτω στη βόρεια πλαγιά.

 


K2 (8,611 m) Pakistan/China

 



Το άγριο βουνό το K2 δικαίως θεωρείται το πιο δύσκολο και επικίνδυνο βουνό του κόσμου. Για πρώτη φορά ανέβηκαν στη κορυφή του δυο Ιταλοί την 31/7/1954 οι Lino Lacedelli και Achille Compagnoni. Η χειρότερη ημέρα στην ιστορία του ήταν η 1η Αυγούστου του 2008, όταν 11 ορειβάτες από διάφορες αποστολές πέθαναν, ενώ τρεις άλλοι τραυματίσθηκαν σοβαρά. Εκείνη τη μέρα 25 ορειβάτες εκμεταλλευόμενοι το παράθυρο καλού καιρού, επιχείρησαν ανάβαση στη κορυφή. Κατά την ανάβαση ένας ορειβάτης που μόλις είχε αφήσει τα σταθερά σχοινιά γλίστρησε και έπεσε 100 μέτρα στο Bottleneck και κατά την προσπάθεια να προσεγγίσουν το πτώμα του ένας βαστάζος υψομέτρου επίσης έπεσε και σκοτώθηκε και αυτός. Τελικά 18 ορειβάτες κατάφεραν να φτάσουν στη κορυφή την ιδία ημέρα. Κατά την κατάβαση στις 8:30 μμ μια ομάδα μόλις είχε ήδη φτάσει στο Bottleneck, όταν ένα σεράκ έσπασε και ξήλωσε τα σταθερά σχοινιά της διαδρομή παρασέρνοντας κιόλας έναν ορειβάτη στο θάνατο του. Οι υπόλοιποι ξέμειναν στη ζώνη θανάτου όπως λέγεται το μέρος πάνω από τα 8000 μέτρα.
Κάποιοι προσπάθησαν να κατέβουν στο σκοτάδι χωρίς σταθερά σχοινιά, ενώ άλλοι αποφάσισαν κάνουν bivouac και να περιμένουν το πρωί. Μερικοί κατάφεραν να κατέβουν, όμως ένας έπεσε φτάνοντας τον πάτο του Bottleneck. Τα σεράκ συνέχισαν να πέφτουν σκοτώνοντας 7 επιπλέον ορειβάτες από Korea, Pakistan, Nepal, Ireland, Norway, France και Serbia.

 

Mount Everest (8,848m) Nepal

 


Το Mount Everest είναι το ψηλότερο βουνό στον κόσμο, που έγινε για πρώτη φορά στις 11 Μαίου 1953 από τον Edmumd Hilary και τον Tenzing Norgay. Η πρώτη χειρότερη ημέρα στη ψηλότερη κορυφή του κόσμου συνέβη την 11η Μαίου 1996 όταν πέθαναν οχτώ ορειβάτες κατά την τελευταία ημέρα ανάβασης 33 οδηγών-πελατών από 2 εταιρείες, την Mountain Madness και Adventure Consultants. Ο καιρός χειροτέρεψε καθώς πολλοί αργούσαν να κατέβουν από την κορυφή, πολλοί δεν είχαν κάνει ακόμη κορυφή μέχρι τις 3:45 μμ ή και αργότερα! Ο δυνατός άνεμος και τα σύννεφα περιόρισαν την ορατότητα, κάποιοι χάθηκαν στην επιστροφή προς το Camp IV, άλλοι ξέμειναν έξω και ένας οδηγός με πελάτη μάλλον είχαν πτώση και χάθηκαν. Λιγότερη γνωστή είναι η ιστορία 3 Ινδών ορειβατών από τη βόρεια διαδρομή. Οι τρεις τους έφτασαν αργά εκείνη τη μέρα στη κορυφή, από όπου ενημέρωσαν το BC και ύστερα εξαφανίστηκαν.


Μια πολύ χειρότερη ημέρα στην ψηλότερη κορυφή του κόσμου όμως ήταν η 18η Απρίλιου 2014 όταν 16 σέρπας χάθηκαν με την μια από κατολίσθηση πάγων στο Khumpu ice-fall ανεβαίνοντας με φορτία για να εξοπλίσουν τις ψηλές κατασκηνώσεις. Το τραγικό πολύνεκρο δυστύχημα, προκάλεσε μεγάλη αντίδραση στο κοινό και η Νεπαλέζικη κυβέρνηση αναγκάστηκε να ανακαλέσει τις άδειες ανάβασης όλων των αποστολών και να κλείσει εσπευσμένα την ορειβατική σαιζόν στο βουνό από την νότια πλευρά.

 


Nanga Parbat (8,126m) Pakistan

 



Το Nanga Parbat είναι το ένατο ψηλότερο βουνό στον κόσμο και έγινε για πρώτη φορά την 3 Ιουλίου 1953 από τον αυστριακό Hermann Buhl. Η ανάβαση έγινε χωρίς οξυγόνο και ο Buhl είναι ο μοναδικός άνθρωπος που πραγματοποίησε πρώτη ανάβαση σε 8000 μέτρων κορυφή χωρίς οξυγόνο. Γνωστό και σαν «Βουνό Φονιάς» το Nanga Parbat είναι ένα από τα φονικότερα βουνά του κόσμου που στοίχισε πολλά θύματα ιδιαίτερα στις προπολεμικές αποστολές και μέχρι σήμερα αποτελεί μια πολύ δύσκολη ανάβαση.
Το 1937, η ναζιστική Γερμανία διοργάνωσε μια ακόμη προσπάθεια στο «βουνό του πεπρωμένου» ακολουθώντας την διαδρομή της άτυχης αποστολής του Willy Merkl το 1934 κατά την οποία εννέα ορειβάτες χάθηκαν ανάμεσα τους και ο ίδιος ο Merkl.
Η ανάβαση καθυστερούσε καθώς εμποδιζόταν από ισχυρές χιονοπτώσεις. Κάποια στιγμή στις 14 Ιουνίου, σχεδόν όλη η ομάδα βρισκόταν κάτω από την Raikot Peak στο Camp IV, όταν χτυπήθηκε από χιονοστιβάδα. Εφτά Γερμανοί και εννέα Sherpas παρασύρθηκαν και χάθηκαν εκείνη τη τραγική ημέρα σε ένα από τα χειρότερα δυστυχήματα σε κορυφή 8000 μέτρων.

 

Pamir Mountains on Lenin’s Peak (7134m) Kyrgizstan

 

 

Η χειρότερη τραγωδία στην ιστορία της Ορειβασίας που στοίχισε τη ζωή σε 40 μέλη μιας διεθνούς ομάδας συνέβη στη μακρινά Pamir της Κιργισίας στις 17 Ιουλίου 1990 επί των ημερών της Σοβιετικής ένωσης. Εκείνη την ημέρα 140 ορειβάτες από διάφορες χώρες ανέβαιναν στην κορυφή Lenin Peak και είχαν κάνει camp στα 6000 μέτρα, σε ένα σημείο γνωστό ως Frying Pan, ένα ευρύχωρο πατάρι που χρησιμοποιούνταν σαν σημείο κατασκήνωσης πριν τη τελικά ανάβαση στη κορυφή. Εκεί ακριβώς τους βρήκε το κακό καθώς μια μεγάλη χιονοστιβάδα ξεκόλλησε από ψηλά και έπληξε με μένος τη κατασκήνωση. Τα θύματα ήταν από τη Ρωσία, Τσεχοσλοβακία, Ισραήλ, Ελβετία και Ισπανία.


Πηγές: List verse, Alpinist, Climbing, ExplorersWeb, Guardian, Daily Telegraph, Planet Mountain

Γιώργος Βουτυρόπουλος

Γεννήθηκε το 1969 και σκαρφαλώνει στα βουνά από τα 16 του. Έχει καταφέρει σημαντικές αναρριχήσεις σε διαδρομές βράχου,  πάγου και μικτού πεδίου στα βουνά της Ελλάδας, στις Άλπεις, Δολομίτες, Γερμανία, Βρετανία, Νορβηγία. Επίσης, έχει συμμετάσχει σε ορειβατικές αποστολές σε βουνά μεγάλου υψομέτρου, στο Περού-Άνδεις,  Αφρική-Κένυα, στο Νεπάλ, Θιβέτ, Πακιστάν, Ινδία, Κιργιστάν.  Είναι ομοσπονδιακός εκπαιδευτής ορειβασίας και οδηγός βουνού από το 1993,  συν-συγγραφέας των εγχειριδίων ορειβασίας, η Τέχνη του Βουνού (2010, 2011) και Ορεινή Πεζοπορία (2012). 

ΕΠΟΜΕΝΟΙ ΑΓΩΝΕΣ